W przeddzień Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego uczestniczyliśmy w debacie pt. „Kurs na pracę. Czy praca może być terapią?” zorganizowanej przez Koalicję na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością oraz Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej. Swoją obecnością zaszczycili dr Marek Balicki – były minister zdrowia, prof. dr hab. Elżbieta Zakrzewska – Manterys z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW, Magdalena Bojarska – wiceprezes Koalicji na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością i wielu innych specjalistów.
Model Zatrudnienia Wspomaganego gwarantuje istotne wsparcie dla pracownika i pracodawcy poprzez osobę trenera pracy. O roli zatrudnienia wspomaganego rozmawiali przedstawiciele rządu, przedstawiciele pracodawców, a także liderzy organizacji pozarządowych działających w obszarze zdrowia psychicznego i osób niepełnosprawnych.
1) Według raportu „Rola opiekuna”, prezentowanego przez doktora Marka Balickiego, niewielki odsetek osób z zaburzeniami psychicznymi aktualnie podejmuje zatrudnienie. Aby sytuacja uległa zmianie, należy zrealizować model deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej oraz zadbać o odpowiednią formę podawania leków psychotropowych – zaleca neuroleptyki o przedłużonym działaniu. Dobra współpraca z lekarzem, dłuższy czas remisji, lepsza integracja społeczna zapewniają łatwiejszy powrót do pracy po epizodzie choroby.
2) Przedstawiciele pracodawców zwracali uwagę przede wszystkim na istotę właściwego pełnienia funkcji trenera pracy, tj. nawiązania dobrego kontaktu z beneficjentem, opartego na relacji koleżeńskiej, pełnej zaufania oraz na odpowiednie traktowanie pracownika z niepełnosprawnością w środowisku pracy przez pracodawcę – w sposób poważny, profesjonalny.
3) Liderzy organizacji pozarządowych proponują rozpoczynanie aktywizacji zawodowej od wolontariatu, ze względu na obawę przed ewentualnymi trudnościami związanymi z powrotem do ŚDS oraz z uwagi na uzależnienie wielu beneficjentów od otrzymywanych świadczeń i silnym lękiem przed podjęciem pracy, ze względu na możliwość ich utraty. Wskazano także na istotną rolę zadbania o trójstronne wsparcie – ze strony psychologa, trenera pracy praz doradcy zawodowego.
Reasumując, podczas burzliwych dyskusji, zgodnie stwierdzono, że aby zwiększyć skuteczność zatrudnienia wspomaganego i zapewnić ciągłość działania trenera pracy z danym pracownikiem i pracodawcą, niezbędne jest promowanie zatrudnienia wspomaganego oraz wprowadzenie modelu zatrudnienia wspomaganego do systemu polityki społecznej na stałe. A póki co, dyrektor PFRON-u zapewnia, że trwają intensywne prace nad tym, aby wkrótce „zdjąć balast finansowy” z organizacji pozarządowych angażujących się w organizowanie zatrudnienia wspomaganego, co pozwoli na rozszerzenie tych programów w ramach samorządów.
Zachęcamy do zapoznania się ze stroną www.kursnaprace.org, gdzie zaczerpnąć można informacji nt. zatrudnienia wspomaganego z perspektywy beneficjentów, pracodawców i organizacji pozarządowych.